İçerik
Kuran‟daki surelerin başlangıçları tasnif edildiğinde surelerin farklı farklı başlangıçlara sahip olduğunu görebiliriz. Celaleddin es-Suyûtî bu hususu şu on kategoride ele almıştır:
53
1. Allah (cc)’yu övme şeklinde başlayan sureler:
· Ø Bu surelerin sayısı 14‟tür. Beş sure “el-Hamdü lillah” ile başlar, ikisi “tebareke” yedisi ise tesbih lafzıyla başlar.
· Ø Hamd İle Başlayanlar: Fatiha, En’am, Kehf, Sebe ve Fâtır.
· Ø “Tebareke” ile başlayanlar: Furkân ve Mülk
· Ø Tesbih lafzıyla başlayanlar da şunlardır: (Sebbehe, yusebbihu ve Sübhan): Ġsrâ,
Hadîd, Haşr, Cumu’a, Teğabûn ve A’la
2. Hecâ harfleriyle başlayan sureler: Bunların 29 adet olduğuna ve hangi sureler olduğuna dair bilgiye bir önceki konuda temas etmiştik. Yani Huruf-u Mukata‟a ile başlayan sureler. Bakara, Yasin, Taha, Yusuf, Kasas vb.
3. Nida ile başlayan sureler:
ü Bu surelerin adedi 10‟dur. Bu surelerin beşi Hz. Muhammed‟e (s.a.v) nida ile başlarken diğer beşi ümmete nida etmektedir.
ü Başlangıcı Hz. Muhammed (s.a.v)‟e nida etme şekliyle başlayan sureler: Ahzâb, Talak, Tahrîm, Müzzemmil, Müddessir
ü Başlangıcı Hz. Muhammed (s.a.v)‟in ümmetine nida etme şekliyle başlayan sureler: Nisâ, Mâide, Hac, Hucuât, Mümtahine.
4. Haber Cümlesi ile baĢlayan sureler: Bunlar 21 tanedir: Enfâl, Tevbe, Nahl, Enbiyâ, Mü’minûn, Nûr, Zümer, Muhammed, Feth, Kamer, Rahman, Mücâdele, Hâkka, Meâric, Nuh, Abese, Kadr, Beyyine, Karia, Tekâsür, Kevser.
5. Yemin (Kasem) Ġle BaĢlayan Sureler: 17 Sure yeminle başlar. Bu surelerde başlangıç yeminle olur ve bu surelerin biri hariç, diğerleri “vavu‟l-kasem” ile başlar.
Bu sureler şunlardır: Saffât, Zâriyât, Tûr, Necm, Kıyame, Mürselât, Nâziât, Burûc, Târık, Fece, Beled, ġems, Leyl, Duha, Tîn, Âdiyât, Asr.
6. ġart Ġle BaĢlayan Ayetler: Bunların adedi de 7‟dir. Bu sureler şart edatı (iza) ile başlar.
Bu sureler de şunlardır: Vâkıa, Münafikûn, Tekvîn, Ġnfitâr, ĠnĢikâk, Zilzâl, Nasr. 7. Emir Ġle BaĢlayan Sureler: Bunlar da 6 tanedir. Emir genelde “kul” şeklindedir.
Bir surede ise “ikr‟a” olarak geçmektedir.
Bu sureler şunlardır: Cin, Alak, Kafirûn, Ġhlâs, Felâk, Nâs.
8. Soru Ġle BaĢlayan Sureler: Soru edatıyla başlayan bu surelerin adedi de 6‟dır.
54
Bu sureler şunlardır: Ġnsân, Nebe, ĞaĢiye, ĠnĢirâh, Fil, Mâûn.
9. Dilek Ġle BaĢlayan Sureler. 3 tanedir: Mutaffifîn, Hümeze, Tebbet.
10. Kur’an’da bir sure ta’lil (Kurân-ı Kerîm'de sadece Kureyş sûresine illet ve sebep gösterme (ta'lîl) edatı olan "lâm" harfiyle başlamaktadır.) ile baĢlar ki, o da KureyĢ Suresi’dir.
Konuyla ilgili eserler:
· Muhemmed el Gazâli ve Muhammed el-Mevsılî eş-Şafii: Kenzu’d-Dürer fî Hurûfi Evâil’is-Süver
· Abdulazim b. Abdilvahid el-Kayrevânî el-Mısrî: el-Havâtiru’s-Savânih fi Esrâri’l-Fevâtih.